Không chỉ tạo mỹ quan đô thị, cây xanh còn góp phần bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. Cùng với sự phát triển không ngừng của một đô thị văn minh, hiện đại không thể thiếu những lá phổi xanh thiên nhiên này.
Năm 2009, diện tích cây xanh công cộng khu vực nội thị TP Cà Mau đạt 4,8m2/người, chưa đạt chuẩn yêu cầu của một đô thị loại II là 5m2/người. Trước tình hình đó, thành phố đã nỗ lực trồng và bảo vệ cây xanh. Tính đến đầu năm 2015, thành phố đã trồng thêm được 47.129m2 cây xanh, thảm hoa. Như vậy, tiêu chuẩn này đang đạt ở chỉ số 5,63m2/người, vượt 0,63m2/người so với chuẩn qui định của đô thị loại II. Hiện nay, TP Cà Mau thuê Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Cà Mau thực hiện công tác chăm sóc cây xanh, hoa kiểng, thảm cỏ và trồng dặm cây xanh trên địa bàn. Ông Bùi Tứ Hải, Trưởng Phòng Quản lý Đô thị TP Cà Mau cho biết: Để cho thành phố phát triển ổn định lâu dài về mặt cây xanh đô thị hướng đến một đô thị xanh - sạch - đẹp, thành phố chỉ đạo cho phòng thực hiện lập quy hoạch trồng cây xanh cũng như phương hướng đầu tư chỉnh trang một số tuyến đường chính của thành phố. Hiện, phòng đang từng bước lập thủ tục quy hoạch mạng lưới cây xanh, trong đó quan tâm đầu tư nghiên cứu yếu tố thổ nhưỡng, giống cây phù hợp với vị trí địa lý khu vực Cà Mau.
Theo đó, để phát triển chiến lượt dài hạn, đáp ứng nhu cầu xây dựng không gian xanh trong kiến trúc cảnh quan của một đô thị văn minh, hiện đại, TP Cà Mau đang thuê đơn vị tư vấn lập đề án quy hoạch hệ thống cây xanh đô thị toàn thành phố với những nội dung chính như khảo sát hiện trạng, lập lý lịch cây xanh trên từng tuyến đường, thiết kế xây dựng, thảm cây xanh trong khu vực dân cư, khu đô thị mới, đề xuất các dự án cây xanh trọng điểm có tác động lớn đến môi trường sống, cảnh quan chung của đô thị xây dựng quy hoạch về tổng thể phát triển hệ thống cây xanh - mãng xanh đô thị toàn diện cho thành phố đến năm 2020 đạt tiêu chí đô thị loại I, và xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác quản lý hệ thống cây xanh - mãng xanh đô thị trong tương lai.
Tuy nhiên trong thực tế, không phải ai cũng nhận thức được tầm quan trọng của cây xanh và bảo vệ cây xanh. Đáng buồn hơn khi một bộ phận người dân còn vô tình hay cố ý làm ảnh hưởng xấu đến cây xanh. Những hành vi tác động xấu đến cây xanh trong thực tế hiện nay như một số hộ mua bán tận dụng bồn cây xanh để đổ chất thải, nước thải, đóng đinh treo, dán biển quảng cáo, giăng dây lên cây,... Tháng 2/2015 vừa qua, Phòng Quản lý Đô thị TP Cà Mau đã tiến hành xử phạt hành chính 2 hộ dân ở phường 8 vì làm chết cây và tự ý chặt cành, tỉa nhánh cây xanh đô thị. Vấn đề đáng chú ý là một số người chưa nắm rõ quy định nên để xảy ra hành vi vi phạm đáng tiếc.
Nghị định số 121/2013/NÐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở nêu rõ hình thức xử phạt đối với các hành vi làm hại đến cây xanh, thảm xanh đô thị. Theo đó, tùy từng mức độ vi phạm mà xử lý, mức phạt cao nhất có thể lên đến 30 triệu đồng.
Không phải tự nhiên mà cây xanh được ví như lá phổi của đô thị. Không chỉ tạo diện mạo một đô thị đẹp, cây xanh còn giúp thanh lọc không khí, khói bụi, bảo vệ môi trường, chống ngập úng, ứng phó biến đổi khí hậu. Một đô thị văn minh, hiện đại không thể bỏ qua tiêu chí cây xanh, mảng xanh. Bảo vệ cây xanh cũng chính là bảo vệ môi trường sống cho chính chúng ta.