Không chỉ biết đến với làng nghề nuôi cá chình, cá bống tượng, dệt chiếu truyền thống mà những năm gần đây phường Tân Thành còn nổi tiếng với nghề làm bánh cốm. Bởi bánh cốm nơi đây có vị ngọt riêng, độc đáo, hấp dẫn và mỗi khi xuân về, tết đến thì không khí làm cốm ở Tân Thành càng trở nên tất bật, nhộn nhịp hẳn lên.
Khác với cốm dẹp, cốm ống Trà Vinh được làm từ gạo nếp non, bánh cốm ở phường Tân Thành được làm từ gạo tẻ, hoàn toàn không sử dụng chất phụ gia, chất tạo màu nhưng vẫn có hương vị riêng.
Vừa nhanh tay láng mặt cốm đang còn hôi hổi nóng trên khuôn, anh Võ Thành Quốc, thợ chuyên làm cốm khóm 4, phường Tân Thành, chia sẻ: Để làm được bánh cốm ngon phải trải qua nhiều công đoạn, đầu tiên là khâu chọn nguyên liệu. Phải là loại gạo một bụi đều hạt mới cho ra miếng cốm ngon và đẹp. Bình quân 1,7 kg gạo thì thụt được 1,5 kg cốm nổ. Trước khi ngào đường người thợ phải rang cốm nổ trong chảo cho hạt cốm đạt độ giòn nhất định thì bánh cốm mới giòn, bảo quản được lâu.
Công đoạn ngào cốm sẽ quyết định mẻ cốm ngon hay dỡ. Trước hết, người thợ sẽ thắng 1 kg đường mía trong chảo cùng đậu phộng, gừng, chanh, dầu ăn, mạch nha, nước trong khoảng thời gian dao động từ 15 - 20 phút. Sau đó cho 200 gram cốm nổ vào. Đây là bí quyết tạo hương vị riêng của làng cốm Tân Thành. Đường và cốm nổ là 2 nguyên liệu chính không thể thiếu khi làm thành phẩm bánh cốm.
Từng bếp vẫn rực lửa như xua đi hết cái lạnh se se vào những ngày cuối đông. Chị Hồ Anh Thư, nhiều năm gắn bó với nghề làm bánh cốm ở khóm 4, phường Tân Thành, chia sẻ: Khi chảo đường chuyển sang màu vàng cánh gián thì cho cốm nổ vào và nhanh tay đảo đều để hạt cốm dính vào nhau. Tiếp đến người thợ sẽ đổ chảo cốm ngào ra khuôn dàn đều và dùng cây chày láng mặt cốm để chúng kết dính với nhau.
Khi độ nóng của cốm đã dịu xuống, người thợ nhanh chóng dùng dao cắt miếng cốm thành hình vuông có chiều dài khoảng 20 cm và chiều cao 2 cm. Nếu để cốm nguội, chúng sẽ cứng, rất khó cắt thành miếng.
Công đoạn cuối cùng là gói bánh cốm thành phẩm vào bọc ni lông. Nếu công đoạn láng và cắt cốm dành cho đàn ông thì công đoạn gói bánh cốm thành phẩm thích hợp với chị em. Nhìn thì đơn giản nhưng nếu không khéo léo, quen tay thì bánh cốm sẽ không đều, không đẹp mắt.
Mỗi cơ sở nếu làm giỏi thì từ sáng đến chiều sẽ làm được 60 - 80kg cốm thành phẩm. Vào dịp tết, nhất là từ ngày 15 âm lịch trở lên, nhiều gia đình phải làm cả ban đêm mới đủ cung cấp cho bạn hàng. Ngoài bỏ mối cho bạn hàng tuyến huyện, gia đình tui còn trưng bày sản phẩm trước nhà để bán cho khách đi đường - Chị Thái Thị Cẩm Hồng, khóm 5, phường Tân Thành, cho biết.
Nếu bỏ mối, mỗi kg cốm có giá thành là 50.000 đồng, còn bán lẻ là 55.000 đồng. Bình quân, sau trừ chi phí, mỗi kg cốm, người làm cốm sẽ lãi 10.000 đồng.
Cái hay của nghề bánh cốm ở Tân Thành là tận dụng được nguồn lao động tại chỗ, giải quyết việc làm cho lao động nhàn rỗi, với thu nhập khoảng 100.000 đồng/ngày. Bánh cốm làm ra không chỉ bán mà còn là món ăn vặt rất chuộng của trẻ nhỏ, người già nhâm nhi bên tách trà nóng.
Hiện các cơ sở sản xuất cốm ở Tân Thành đang cho ra lò 2 loại sản phẩm, bánh cốm vị gừng và bánh cốm vị hành. Dịp tết, người ta mua bánh cốm Tân Thành để biếu nhau, thay cho bánh mứt và dâng cúng tổ tiên - Bà Nguyễn Thị Hường, chủ cơ sở cốm Thanh Mai, khóm 4, phường Tân Thành cho biết.
Hiện tại, phường Tân Thành có khoảng 15 hộ chuyên sản xuất cốm, tập trung ở khóm 4 và khóm 5. Để duy trì và phát triển nghề bánh cốm Tân Thành, Hội sẽ xin ý kiến Đảng ủy, Ủy ban nhân dân phường để thành lập tổ làm cốm. Khi đó, cốm Tân Thành sẽ có thương hiệu riêng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng chống cháy nổ,…. các hộ tham gia sẽ được tạo điều kiện thuận lợi để sản xuất hiệu quả, chất lượng và số lượng - Bà Đoàn Mỹ Linh, Phó chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ phường Tân Thành, cho biết.
Nhìn những bếp lửa rực chảy, những đôi tay thoăn thoắt gói bánh cốm, tiếng cười, nói rôm rả của những người thợ, chúng ta sẽ cảm nhận rõ rệt mùa xuân đang đến rất gần. Và hơn hết là tấm lòng của những người thợ yêu nghề vẫn ngày ngày miệt mài tạo ra từng chiếc bánh cốm thơm ngon, mang hương vị ngày xuân.